-
1 околоплодник
м; бот. -
2 околоцветник
м; бот. -
3 свет
I1. мяҡтылыҡ, яҡты, нурдневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы
2. м разг.рассветтаң, таң атыу3. мисточник освещенияут4. м перен.сатҡы, нурни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән
пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү
II1. мвселеннаядонъя, ер йөҙө, йыһан2. м уст.обществобарлыҡ кешеләр, халыҡ3. мвысшее обществойәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элитана край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә
ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә
явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)
2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау
сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү
-
4 светлый
1. прил.яҡты (көслө) янған, яҡты2. прил. перен.яҡты, саф, изге3. прил. перен.саф күңелле (рухлы), рухы (күңеле) матур, намыҫлы4. прил. перен.айыҡсветлый шрифт — йоҡа шрифт, нәҙек хәреф
5. прил.ҡояш (ай, ут яҡтыһы) төшкән, яҡты6. прил.балҡып (янып) торған, сағыу, баҙыҡ, яҡты7. прил.асыҡ төҫлө, аҡһыл8. прил.һары, ерәнсәс-һаҡалға ҡарата9. прил.йәшел, зәңгәр, һорокүҙгә ҡарата10. прил.чистый, прозрачный – о жидкостиүтә күренмәле, тоноҡ11. прил. перен.бәхетле, ҡыуаныслы, яҡты12. прил. перен.ихлас, асыҡ
См. также в других словарях:
чәчәк — I. 1. Ябык орлыклы үсемлекләрнең таҗ яфракчыкларыннан, серкәч белән җимешлектән торган үрчү органы 2. Шундый үрчү органы булган үләнчел үсемлек яланда аллы гөлле чәчәкләр үсә. ЧӘЧӘК АТУ – 1. Чәчәк барлыкка китерү 2. күч. Үсешнең югары дәрәҗәсенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эфир — 1. Борынгы грек мифологиясендә һаваның иң югарыгы, чиста һәм үтә күренмәле катламы 2. Барлык һавасың тирәлекне һәм гадәти матдәләр (молекулалар, атомнар һ. б.) арасындагы буш аралыкларны тутыра дип фараз ителгән тирәлек. Әйләнә тирәдәге һава… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
горизонт — 1. Күз күреме кадәр җир, ераклык, күзәтүчегә күк гөмбәзенең җир белән тоташкан булып күренгән cызыгына кадәрге аралык 2. Күк гөмбәзенең түбәнге, җиргә якын өлеше 3. күч. кит. Киңлек, зур күләмлелек, киң колачлылык. Фикерләү, белем, дөньяга караш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күк — I. 1. Җирдән югарыга караганда гөмбәз сыман булып күренә торган һава киңлеге 2. Җирне чолгап алган дөнья (галәм) киңлеге 3. күч. дини. Алла һәм фәрештәләр 5. с. Астрономиядә кулл. тор. , астрономик күк экваторы. 6. КҮККӘ – Югарыга таба. КҮК… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төп — и. 1. Диңгез, күл, елга һ. б. ш. су астындагы җир. Җир өстендәге батынкы урын, чокырның түбәнге өлеше 2. Җир өстенә карата; ас, түбән, тирән. Берәр нәрсәнең асты тырнак төбе 3. Сыеклык, балчык, җир, вак масса һ. б. ш. ларның өске катламнарыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
экология — 1. Биологиядә хайваннарның һәм үсемлекләрнең әйләнә тирәлек белән үзара бәйләнешләрен өйрәнү бүлеге 2. Әйләнә тирәлекнең чисталыгын, андагы тереклекнең имин яшәешен саклау белән шөгыльләнә торган фән тармагы, шулай ук иҗтимагый хәрәкәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бизәү — Төрле бизәкләр, бизәкле әйберләр белән кемгә яки нәрсәгә матурлык, ямь бирү. күч. Тагын да матуррак, тирән мәгънәлерәк, тәэсирлерәк итү (сөйләм, стиль тур.). күч. Эчтәлеге ягыннан тулырак, баерак итү (тормыш, көнкүреш һ. б. ш. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пәрдә — 1. Берәр нәрсәне каплап яки аерып тору өчен юка тукыма кисәге 2. Элекке заманда йөз каплау өчен хатын кыз эшләпәсенә беркетелгән үтә күренмәле юка челтәр, тукыма кисәге; вуаль 3. Сәхнәне тамашачылар залыннан аера торган зур чаршау 4. Драма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тормыш — 1. Кешеләрнең иҗтимагый тереклеге, җәмгыять булып яшәү хәле. Объектив чынбарлык намазда иман үрнәк, тормышта Иван үрнәк. Яшәү, тереклек итүнең билгеле бер иҗтимагый тирәлек шартлары. Шәхеснең җәмгыятькә мөнәсәбәтле рәвештә җәмгыять эчендә алынган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чит — I. и. 1. Берәр әйбернең кырыйдагы урыны, шул кырый үзе 2. Берәр әйбер (урман, торак пункт һ. б. ш.) кырыендагы җир, урын. Юл, урам һ. б. ш. кырыенда, аларның һәр ике ягында буйдан буйга сузылган урын 3. Нин. б. мәйдан, өслек, тирәлекнең кырыен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге